112Haarlem.NL

Haarlem – Uit het rapport dat het Nederlands Instituut Fysieke Veiligheid (NIFV) heeft opgesteld over de brand in Parkeergarage ‘De Appelaar’ blijkt dat de brandweer, ondanks een grote inzet, geen kans heeft gehad de brand snel onder controle te krijgen. Bij aankomst van de brandweer was duidelijk dat er door de grote rookontwikkeling en hoge temperaturen geen brandbestrijding in de garage mogelijk was. De brandweer is binnen de normtijd gearriveerd.

De brand in de Appelaar woedde in de nacht van 26 en 27 oktober 2010. De Veiligheidsregio Kennemerland heeft aan het NIFV de opdracht verstrekt een onderzoek te doen naar de vergunningverlening en het optreden van de brandweer om hiervan te kunnen leren.

Vergunningen
Op het gebied van vergunningverlening heeft het NIFV geen bijzonderheden geconstateerd. De vergunning is in het jaar 2001 op basis van juiste regels verleend en de Appelaar is volgens de vergunningsvoorschriften gebouwd. De bouwvergunning, verleend door de gemeente Haarlem, voldoet op de meeste onderdelen aan de vigerende regelgeving en de garage heeft op sommige aspecten een hoger veiligheidsniveau dan de wetgever heeft bedoeld.
De veiligheid van de gebruikers van De Appelaar is niet in het geding geweest.

Bestrijding en voorbereiding
Het uitgangspunt bij de brandveiligheid van een brand als in De Appelaar is dat de constructie en de voorzieningen het mogelijk maken binnen 60 seconden te vluchten èn dat de constructie van een gebouw negentig minuten in tact moet blijven. Hierop is het optreden van de brandweer afgestemd.

Naar oordeel van het NIFV heeft verwarring over de locatie van de brand geleid tot een vertraging van de inzet. Vanwege de dichte rook was het niet mogelijk de exacte vuurhaard snel te lokaliseren. Ook was op het brandmeldsysteem van de parkeergarage de juiste locatie van de brand niet zichtbaar.
Het NIFV beveelt verder aan de tactiek van repressieve ventilatie op te nemen in de procedures van de brandweer Kennemerland. Bij deze tactiek wordt gebruik gemaakt van overdrukventilatoren. Deze overdrukventilatoren arriveerden omstreeks middernacht uit Amsterdam. Door het gebruik ervan werd het zicht aanmerkelijk beter en kon daarna gericht worden geblust. Drie kwartier later was de brand feitelijk uit. Het NIFV geeft ook aan dat op het moment dat de brandbestrijding met waterkanonnen niet effectief was, eerder gezocht had moeten worden naar een alternatieve wijze van optreden.

Het rapport laat buiten beschouwing dat de brandweer naast de bestrijding van de brand ook moest overgaan tot mogelijke ontruiming van de Philharmonie. In dat gebouw was sprake van rookontwikkeling. Naast deze opgaven moest de brandweer ook de inzet van alle aanwezige hulpdiensten coördineren. Dit vergrootte de complexiteit voor de brandweer.

Veiligheid personeel
Direct bij aankomst was er volgens het NIFV veel aandacht voor de eigen veiligheid. Ook hebben brandweermensen zich tot het uiterste ingezet om te proberen de brand geblust te krijgen. Daarbij is op enkele momenten, zowel onder leiding van leidinggevenden van de VRK als van buiten de VRK, de eigen veiligheid van het brandweerpersoneel in het geding geweest. Het rapport is daar terecht kritisch over en de leiding van de brandweer trekt zich dit punt zeer aan. De brandweer gaat de training met betrekking tot leiding en coördinatie kritisch bezien in het licht van de constateringen van het NIFV. Ook gaat de brandweer hier landelijk aandacht voor vragen.

Risico inventarisatie en evaluatie
De brandweer gaat, op advies van het NIFV, onderzoeken hoe een risico-inventarisatie en evaluatie voor de grotere/complexere bouwwerken in de hele regio uitgevoerd kan worden. Het betreft onder andere grote supermarkten, parkeergarages, autoshowrooms en bedrijfshallen. Dit heeft als doel het opleidings- en oefenprogramma aan te vullen. Daarmee wordt het technische- en tactische inzicht van operationeel leidinggevenden bij de bestrijding van branden in deze bouwwerken verhoogd. Ook het tijdig kunnen aanpassen van de inzetstrategie en het effectief gebruik maken van de preventieve en preparatieve voorzieningen worden daarin ingepast.

Regelgeving
Het incident maakt duidelijk dat het huidige beleid met betrekking tot preventieve voorzieningen heroverwogen moet worden. Het verloop van autobranden is door het gebruik van andere materialen (voornamelijk kunststof) veranderd ten opzichte van de periode waarin de nu geldende regelgeving is opgesteld.
De NVBR (de brancheorganisatie van de brandweer) doet nu onderzoek naar de vraag of de huidige regelgeving nog voldoet voor wat betreft preventieve voorschriften bij de bouw van parkeergarages. Ook het gewijzigde materiaal gebruik wordt daarin meegenomen. Bij deze discussie worden ook de bevindingen van deze brand betrokken. De VRK neemt actief deel aan deze discussie.

De huidige regelgeving rond brandveiligheid in parkeergarages is vooral bedoeld om veilig vluchten mogelijk te maken en maar beperkt om materiële schade te voorkomen. In de hierboven genoemde discussie moet ook de vraag beantwoord worden of de regels moeten worden aangepast waardoor deze ook kunnen voorzien in het beperken van materiële schade. Ook het mogelijk verplicht stellen van sprinklerinstallaties, zoals gebruikelijk in de VS, past binnen deze discussie.

Verbeteringen bij herbouw
De eigenaren van De Appelaar, verenigd in de Vereniging van Eigenaren, hebben inmiddels voldaan aan een aanbeveling van het NIFV. Het brandmeldsysteem is zodanig aangepast dat duidelijk wordt waar een brand is ontstaan. Tevens is de locatiebepaling in het trappenhuis verbeterd. Het is daardoor voor de brandweer en de bezoekers duidelijk waar men zich in het gebouw bevindt. Voor de brandweer is nu duidelijk aangegeven waar zij van bij incidenten de parkeergarage kunnen betreden.

Fotografie: Michel van Bergen