Rapport: Brandweer had geen kans bij bestrijding brand Appelaar
Haarlem – Uit het rapport dat het Nederlands Instituut Fysieke Veiligheid (NIFV) heeft opgesteld over de brand in Parkeergarage ‘De Appelaar’ blijkt dat de brandweer, ondanks een grote inzet, geen kans heeft gehad de brand snel onder controle te krijgen. Bij aankomst van de brandweer was duidelijk dat er door de grote rookontwikkeling en hoge temperaturen geen brandbestrijding in de garage mogelijk was. De brandweer is binnen de normtijd gearriveerd.
De brand in de Appelaar woedde in de nacht van 26 en 27 oktober 2010. De Veiligheidsregio Kennemerland heeft aan het NIFV de opdracht verstrekt een onderzoek te doen naar de vergunningverlening en het optreden van de brandweer om hiervan te kunnen leren.
Vergunningen
Op het gebied van vergunningverlening heeft het NIFV geen bijzonderheden geconstateerd. De vergunning is in het jaar 2001 op basis van juiste regels verleend en de Appelaar is volgens de vergunningsvoorschriften gebouwd. De bouwvergunning, verleend door de gemeente Haarlem, voldoet op de meeste onderdelen aan de vigerende regelgeving en de garage heeft op sommige aspecten een hoger veiligheidsniveau dan de wetgever heeft bedoeld.
De veiligheid van de gebruikers van De Appelaar is niet in het geding geweest.
Bestrijding en voorbereiding
Het uitgangspunt bij de brandveiligheid van een brand als in De Appelaar is dat de constructie en de voorzieningen het mogelijk maken binnen 60 seconden te vluchten èn dat de constructie van een gebouw negentig minuten in tact moet blijven. Hierop is het optreden van de brandweer afgestemd.
Naar oordeel van het NIFV heeft verwarring over de locatie van de brand geleid tot een vertraging van de inzet. Vanwege de dichte rook was het niet mogelijk de exacte vuurhaard snel te lokaliseren. Ook was op het brandmeldsysteem van de parkeergarage de juiste locatie van de brand niet zichtbaar.
Het NIFV beveelt verder aan de tactiek van repressieve ventilatie op te nemen in de procedures van de brandweer Kennemerland. Bij deze tactiek wordt gebruik gemaakt van overdrukventilatoren. Deze overdrukventilatoren arriveerden omstreeks middernacht uit Amsterdam. Door het gebruik ervan werd het zicht aanmerkelijk beter en kon daarna gericht worden geblust. Drie kwartier later was de brand feitelijk uit. Het NIFV geeft ook aan dat op het moment dat de brandbestrijding met waterkanonnen niet effectief was, eerder gezocht had moeten worden naar een alternatieve wijze van optreden.
Het rapport laat buiten beschouwing dat de brandweer naast de bestrijding van de brand ook moest overgaan tot mogelijke ontruiming van de Philharmonie. In dat gebouw was sprake van rookontwikkeling. Naast deze opgaven moest de brandweer ook de inzet van alle aanwezige hulpdiensten coördineren. Dit vergrootte de complexiteit voor de brandweer.
Veiligheid personeel
Direct bij aankomst was er volgens het NIFV veel aandacht voor de eigen veiligheid. Ook hebben brandweermensen zich tot het uiterste ingezet om te proberen de brand geblust te krijgen. Daarbij is op enkele momenten, zowel onder leiding van leidinggevenden van de VRK als van buiten de VRK, de eigen veiligheid van het brandweerpersoneel in het geding geweest. Het rapport is daar terecht kritisch over en de leiding van de brandweer trekt zich dit punt zeer aan. De brandweer gaat de training met betrekking tot leiding en coördinatie kritisch bezien in het licht van de constateringen van het NIFV. Ook gaat de brandweer hier landelijk aandacht voor vragen.
Risico inventarisatie en evaluatie
De brandweer gaat, op advies van het NIFV, onderzoeken hoe een risico-inventarisatie en evaluatie voor de grotere/complexere bouwwerken in de hele regio uitgevoerd kan worden. Het betreft onder andere grote supermarkten, parkeergarages, autoshowrooms en bedrijfshallen. Dit heeft als doel het opleidings- en oefenprogramma aan te vullen. Daarmee wordt het technische- en tactische inzicht van operationeel leidinggevenden bij de bestrijding van branden in deze bouwwerken verhoogd. Ook het tijdig kunnen aanpassen van de inzetstrategie en het effectief gebruik maken van de preventieve en preparatieve voorzieningen worden daarin ingepast.
Regelgeving
Het incident maakt duidelijk dat het huidige beleid met betrekking tot preventieve voorzieningen heroverwogen moet worden. Het verloop van autobranden is door het gebruik van andere materialen (voornamelijk kunststof) veranderd ten opzichte van de periode waarin de nu geldende regelgeving is opgesteld.
De NVBR (de brancheorganisatie van de brandweer) doet nu onderzoek naar de vraag of de huidige regelgeving nog voldoet voor wat betreft preventieve voorschriften bij de bouw van parkeergarages. Ook het gewijzigde materiaal gebruik wordt daarin meegenomen. Bij deze discussie worden ook de bevindingen van deze brand betrokken. De VRK neemt actief deel aan deze discussie.
De huidige regelgeving rond brandveiligheid in parkeergarages is vooral bedoeld om veilig vluchten mogelijk te maken en maar beperkt om materiële schade te voorkomen. In de hierboven genoemde discussie moet ook de vraag beantwoord worden of de regels moeten worden aangepast waardoor deze ook kunnen voorzien in het beperken van materiële schade. Ook het mogelijk verplicht stellen van sprinklerinstallaties, zoals gebruikelijk in de VS, past binnen deze discussie.
Verbeteringen bij herbouw
De eigenaren van De Appelaar, verenigd in de Vereniging van Eigenaren, hebben inmiddels voldaan aan een aanbeveling van het NIFV. Het brandmeldsysteem is zodanig aangepast dat duidelijk wordt waar een brand is ontstaan. Tevens is de locatiebepaling in het trappenhuis verbeterd. Het is daardoor voor de brandweer en de bezoekers duidelijk waar men zich in het gebouw bevindt. Voor de brandweer is nu duidelijk aangegeven waar zij van bij incidenten de parkeergarage kunnen betreden.
Fotografie: Michel van Bergen
Nooit leuk voor brandweermannen/vrouwen om te horen dat er (vermoedelijk) fouten gemaakt zijn terwijl zij toch ook naar eer en geweten handelden.
Hoe zou dit zijn afgelopen als de aangekondigde bezuinigingen op de brandweer toen al doorgevoerd waren…..
En ondanks het feit dat er misschien fouten gemaakt zijn, heb ik toch heel veel respect voor deze kerels (en vrouwen natuurlijk). Want door hun tomeloze inzet (al dan niet fout) hebben ze er toch maar voor gezorgd dat uiteindelijk de Appelaar gerepareerd (dus niet gesloopt) kon worden.
En er tevens voor gezorgd werd dat de bovenliggende panden (met grote historische waarde) uiteindelijk alleen maar te maken kregen met rook en misschien wat waterschade.
Ik denk dat ze beter hadden kunnen onderzoeken hoe en waarom een “simpele” autobrand zo verschrikkelijk uit de hand heeft kunnen lopen, waardoor deze gasten zich genoodzaakt voelden om omwille van de eerdergenoemde historische waarde hun leven in de waagschaal te stellen.
Begin eens met het uitzoeken waarom er in vredesnaam geen verplichting is om een sprinklerinstallatie aan te leggen in een (ondergrondse) parkeergarage.
Ben heel toevallig van de week in de nieuwe raaks-garage geweest, en wat blijkt?
Men heeft nog niks geleerd! Ook daar geen sprinklerinstallatie!
Op verdieping min 1 (!!!) een aansluitpunt gezien voor een brandslang, lekker handig als de boel al in de brand danwel blauw staat!
@ Marco
Zo’n sprinkler is niet zo maar makkelijk aan te brengen. Dit moet onderdeel zijn van het gehele ontwerp. Daarnaast lost een sprinkler niet alle problemen op. De vergunning voor de bouw van de Raaks is ook al jaren geleden afgegeven. Bovendien waren ze al bijna klaar toen de brand in de Appelaar uitbrak.
Als het goed is, zit er op elke verdieping bij elk trappenhuis een aansluitpunt voor een brandslang.
Lekker makkelijk commentaar geven als je er geen verstand van hebt.
Is het niet zo dat men er voor heeft gekozen geen sprinklerinstallatie aan te leggen omdat de meest voor de hand liggende brandhaard in een parkeergarage benzine of diesel is? Dit drijft op water, waardoor een sprinkler juist zou zorgen voor een verdere verspreiding van het vuur.
@Daan
@Starduck
@ Daan,
Hoezo lekker makkelijk commentaar geven?
Waar het mij om gaat, is dat in het genoemde rapport naar voren komt dat er brandweerlieden door fouten in gevaar zijn geweest.
Het zal misschien kloppen dat er op elke verdieping een aansluiting zit voor een brandslang, echter daar beginnen de problemen voor de brandweer.
Hiermee doel ik op de zogenaamde fouten die gemaakt zijn in de Appelaar.
Want als ik het goed begrepen heb hadden die fouten onder andere te maken met de verzengende hitte in de Appelaar en het betreden van de Appelaar door de brandweer in die verzengende hitte.
Wat ik hiermee nedoel is dat wanneer de boel flink fikt, dat de brandweer waarschijnlijk nooit meer bij de aansluitpunten zullen kunnen komen.
En daarom opper ik om een sprinklerinstallatie te verplichten in (ondergrondse) parkeergarages.
@ Starduck,
Ik ben ook bekend met het probleem wat jij oppert m.b.t de drijvende brandstoffen.
Maar wat ik bedoel is meer dat het toch niet zo heel moeilijk moet zijn om een automatisch blussysteem te bedenken wat geschikt is voor vloeistofbranden.
Het uiteindelijke blussen zal naar alle waarschijnlijkheid altijd “handwerk” blijven, maar er zijn toch zat middelen die in elk geval brandvertragend zullen werken.
Zodat de brandweer uiteindelijk op een “veilige” manier hun werk kunnen doen.